Suriname, Botopasi

vanaf Atjoni wordt alles vervoerd met snelle korjalen   

Het land vol met tegenstellingen wou ik toch wat beter verkennen. Coen en José van de 'Wildeman'  waren dit ook van plan en zij hadden al wat verkennende informatie bij reisbureautjes opgehaald. Een toch naar het diepe binnenland, op de boven Suriname rivier, leek ons wel wat. Botopasie is een Marron (Creoolse gemeenschap) dorp van een 2000 tal inwoners. Op de  tegenoverliggende oever heeft een Nederlandse dame, met een groot hart voor de streek, een hotel gebouwd. Haar doel was om de streek wat te ontsluiten naar de buitenwereld toe en wat voor tewerkstelling te zorgen. Of haar doelstelling(en) voor 100% ingevuld is/wordt weet ik niet, we konden haar spijtig genoeg niet spreken aangezien ze in Paramaribo was. Het hotel 'Botopasie' ligt zeker op een perfecte plaats naast de rivier. De rivier is vrij breed op deze plaats en rotsenpartijen creëren stroomversnellingen. De snelle korjalen, die alle transport verzorgen, laveren behendig tussen de rotspartijen. Kolibri's snoepen van de nectar die zij diep in de kelken van de bloemen behendig oplikken. Het ruisen van de rivier laat je nog verder wegdromen in een zalige hangmat ergens onder een mangoboom of op het hotelterras.

hotel Botopasie met prachtig zicht op de Suriname rivier

We werden door de Creoolse gids Ian hartelijk verwelkomd. Van de Creoolse mananger op dat moment geen spoor. Een 3 tal Nederlandse reizigers genoten van een vers geplukte kokosnoot, door gids Ian behendig opengemaakt. De reis, 160km met de auto gevolgd door 2.5uur in de korjaal, had ons wat vermoeid. Een jonge Nederlandse gaf het voorbeeld en ging baden in de verkwikkende rivier. Er zitten wel piranha's maar 'als je geen schrik hebt bijten ze niet' overtuigde Ian ons. Dus zoveel mogelijk 'zonder schrik' doken we ook de rivier in. Je kon een bruisbad nemen in de stroomversnellingen of rustig naar een zandstrandje zwemmen wat verder de rivier in.
Onderweg naar hier was ik al een aantal keer getroffen door beelden die ik alleen nog maar gezien had in plaatjesboeken over Belgisch Congo 10 tallen jaren terug. Op de oever van de rivier bij elk dorp stond een deel van het dorp verzameld.

de rivier, bron van alle leven

Naakte kinderen poedelden in het zalige water, wat verder stond grotere broer te vissen, grote zus stond kleren te wassen, moeder deed de afwas ne het eten, iemand stond haar vers gevangen maaltje vis te kuisen en daarnaast waren half naakte vrouwen aan het baden. IJverig stonden ze hun tanden te poetsen en schepten met hun hand het rivier water in hun mond, 'goed spoelen' weet men ook hier. Onze gids Ian raadde ons aan om dit niet te proberen, wat we ook niet van plan waren. De rivier is duidelijk de bron van een 'gemeenschapsleven' wat ik niet meer voor mogelijk hield, zeker niet in dit land. Mijn verbazing steeg alleen maar met meer bezoeken in het woud en verder de rivier op.

onze begeesterende gids Ian

De volgende dag hadden we een woudtrektocht gepland met Ian. Een stevig ontbijt samen met het vertrekkende Nerderlandse groepje, goed ingesmeerd tegen muggen en andere beesten en van een lange broek voorzien met een stevig schoeisel. De hotel korjaal bracht ons naar het begin van de tocht. Onderweg verminderde Ian wat vaart om ons een grote boom te tonen. Een 'woudreus' (Kankantrie of kopokboom) is voor hen een heilige boom waar geesten in wonen. Je mag deze boom niets kwaad doen, niet kappen zelfs niet op kloppen want dat brengt ongeluk. Wat verder in het woud vonden wij ook 'bosspook', een termietennest waar wat schuimplukken opstonden. Ook niet aankomen en zeker niet vernietigen. Als dit in een tuin voorkomt blijven ze er meters ver vandaan, ook geesten. Het respect dat zij vertonen voor de natuur is echter heel selectief. In de rivier zie je regelmatig plastiek flesjes voorbij drijven, die is blijkbaar dan weer niet heilig??? Wij spraken onze gids daar over aan 'is er geen riviergeest die hier boos om wordt?' blijkbaar niet. Eeuwen oude tradities en plastiek afval hoort niet bij die tradities, spijtige vaststelling.
Onze gids bleef plots staan, wat verder hoog in de boomkruinen waren er apen waarschijnlijk op de vlucht. Van ons hadden ze niets te vrezen maar apenvlees wordt hier continu gegeten. Ook allerlei vogels worden afgeschoten of gevangen, in Afrika is het niet anders 'bushmeat'.

alle korjalen worden nog op traditionele wijze gebouwd

Voor hen is het normaal te leven van de opbrengsten van de natuur, vlees kweken is niet ingeburgerd. Zij hebben nochtans de ruimte, water en een temperatuur die een wandelstok in de grond zelfs laat ontkiemen. We zagen in de dorpen een slechts paar loslopende kippen. Geiten, schapen, varkens .... niets wat de gemeenschap goed zou kunnen voeden zagen we niet. Hopelijk zal de natuur de uitgroeiende dorpen kunnen blijven voeden??? Suriname is natuurlijk naar onze normen heel uitgestrekt en slechts met een bevolking van 500.000. Slecht een heel klein deeltje is bewoond. Meer noordelijk zijn er Indiaanse nederzettingen waar meer groter wild nog vrijelijk rondloopt.
De 2de dag brachten we een bezoek aan een naast liggend dorp waar 4000 zielen leven. Je weet niet wat je ziet. Het overgrote deel zijn wanordelijk neergezette hutjes van 3 op 4m, soms zelfs nog kleiner, met palm dakbedekking. Heel mooi en romantisch om op vakantie te gaan maar om er dagelijks in te leven??? We liepen kris kras langs de hutjes, foto's nemen is uit den boze zonder toestemming te vragen. Heb hun prive dan maar niet geschonden, daar hebben ze recht op. We bezochten daar een museum, ook door Nederland opgericht en ondersteund, waar je de traditionele manier van leven kon overzien. Een aantal kunstenaars maakten allerlei beelden in hout voor het museum en het dorp. De specht of 'Totemboti' zo noemt de kunstenaar zich.

fiere visser met zijn buit, hem mochten we fotograferen

Je valt van de ene verbazing in de andere. In een kookhut was een vrouw met hout aan het koken. We mochten even binnenkijken. De rook steeg door de palmbladen naar buiten. In de kookhut hing een walm van rook en sliep een klein kind vredig in zijn hangmat bijna boven de kookpot??? Gerookt vlees gaat niet kapot zegt men maar hier betwijfel ik het nut.
Hun groeten worden gekweekt op 'kostgrond' wat uitgehakte stukken land zijn in het regenwoud. Hier worden voornamelijk casave, pinda's, bananen en nog wat ander groenten op verbouwd. Na een jaar of 2 a 3 is de grond uitgeput en laat men de natuur terug alles overwoekeren en de grond terug voedzamer maken. Een nieuw stuk kostgrond wordt in het regenwoud 'opengekapt' zoals men het hier noemt. Meststof en grondveredeling zijn hier niet aan de orde, past men niet toe. Ook de veeteelt die voor de meststoffen zou kunnen zorgen ontbreekt. Zij leven nog volgens hun oude tradities. Een echte openbaring voor ons die we toch moeten respecteren.

goed beladen met dorpelingen en goederen door de stroomversnellingen