dinsdag 22 september 2015

Cuna Yala, Niadup - Puyadas

Niadup met een Colombiaanse boot voor kokosnoten
Niadup was het eerste dicht bevolkt eilandje dat ik bezocht. De vorige 2 eilanden waren niet bewoond, of toch niet continu. Ik lag in een smalle vaargeul tussen het eiland en het vaste land van Panama. Hier is inderdaad zoals ik al las het water troebel aangezien wat verder een riviertje uitmondt. In de smalle vaargeul lagen verschillende ulu's waarvan de kapiteins aan het vissen was. Altijd krijg je een vriendelijk 'buenas' en een gulle lach. Na mijn nat debat met de squall op Mamaraga had ik de op pilotkaartjes een goede ankerplaats uitgezocht met genoeg zwaairuimte voornamelijk richting west. De squall's komen, net zoals de wijzen, uit de oost en gelukkig zijn er geen 3.
Een uurtje na mijn aankomst kwam er een Cuna afgepeddeld. Hij was de inner, soort administrator, voor het eiland. Hij schreef een briefje om 10usd te ontvangen. Vele eilanden proberen de zeilers ook wat ankergeld te laten betalen. Na wat discutie kwamen we 5usd overeen. Hij vond mijn argument aannemelijk dat 10usd wat veel was voor een paar dagen. Hij promoveerde zichzelf ook als de gids voor het eiland, dat een paar 100 vierkante meter klein is. In de late namiddag ging hij mij
veel kinderen op de eilanden, een foto mocht
rondleiden :-) Ik landde met mijn dinghy voor zijn hut. Mijn privégids gaf het beste van zichzelf. We passeerden een hut die de lokale bakkerij was, helaas het was wel een warme bakker maar geen vroege, 'mas tardes' zei de bakker zeer beslist. Op 10 min was de rondleiding een feit :-)
En wat ik verwacht had bleek zo, de gids annex administrator, stond met open hand aan onze vertrekplaats. Ik had al een dollar klaarzitten en frommelde die in zijn grijphand. Toen ik de dinghy gekeerd had en de gids uitdrukkelijk bedankt, hoop toch dat mijn Spaans als hartelijk bedanking overkwam, hoorde ik wat gemompelen. Tja ook hier slaat de negatieve economische realiteit soms toe.

Tito's mooi onderhouden eilandje
Puyadas aangezien ik op Niadup geen vroege bakker vond dan maar teug op weg naar wat meer helder water. De lady moest duidelijk nog wat ontbaard worden. De wateren rond Carthagena hadden echt goed hun best gedaan om lady's buik vol te kleven met zeepokken. De Bauhaus pilot was niet enthousiast over dit eiland, vond het de moeite om dit toch te verkennen. Ook hier lag ik alleen, veel plaats om rond te zwieren als de sqaull's op bezoek komen. Op de oostpunt van het eiland zag ik een hut staan. Hier vond ik terug prachtige riffen om op te snorkelen. De mooiste riffen liggen soms wat van het eiland. Dan snorkel ik wat rond en neem de dinghy aan zijn meertouwtje mee. Mooie paarse gorgonen die in de berekende golven heen en weer wuiven er rond wat koraalvlinders. Enorme grote kogelvissen, ze verschuilen zich wel in holen. Je moet er goed opletten, ziet ziet alleen de grote ronde ogen in het begin.
's Avonds kwam Tito, de bewoner van het eiland, op bezoek. Of ik wat water had. Deze vraag krijg je veelvuldig. Dan heb ik maar het nuttige aan het aangename gekoppeld. Ik vulde mijn lege flessen op met water en zette deze in de ijskast. Tito was heel erg opgezet hiermee en ik was iedere dag een lege fles kwijt. Hij nodigde mij uit om zijn familie te bezoeken.
albino meisje
Er waren wat vriendjes op bezoek van Tito's dochter. Het witte meisje op de kokosberg is zijn dochter, je ziet duidelijk dat het een albino is. Ook op Tiadup had ik zo al moeder en dochter tegengekomen. De albino's zijn een gevolg van de strenge Cuna regelgeving. Een Cuna die met een niet Cuna trouwt moet de eilanden verlaten. Er zijn maar een paar duizend Cuna's op de eilanden wat dus inteelt met zich meebrengt.
Tito onderhield het eiland zeer goed. Het vele plastiek dat iedere dag vanuit de Caraïbische zee aanspoelt verzameld hij en verbrand dit. Rond zijn hut had hij alles mooi opgehoogd met zand. Er was een kleine waterput met zoet water maar niet goed genoeg om drinkbaar te zijn. Ze wilden liever niet op de foto dus met alle respect niet. Toen ik terug naar de boot ging kreeg ik de telefoon mee van mevrouw om die op te laden. Om 7uur kwam Tito de telefoon al ophalen en of ik nog een fles koud water is de ijskast staan had, maar natuurlijk.

een ulu


zaterdag 19 september 2015

Cuna Yala, Aridup - Mamaraga

de lady voor Aridup   
Aridup was dus mijn uitgekozen landingsplaats. Ik had dit gekozen omdat het mij vanuit de Caraïbische zee komende een gemakkelijke doorvaart bood door het buitenrif en er niet een smalle ondiep ingang moest genomen worden tot de ankerplaats. Beiden waren een correcte inschatting en met de vingers in de neusgaten, is wel wat moeilijker ademen :-), bereikte ik mijn eerste ankerplaats.
Er lag geen enkele andere boot op anker, plaats zat dus. Op 10m diepte ging het anker overboord.
Nog verder oost zag ik in de Bauhaus pilot alleen maar moeilijker aan te lopen ankerplaatsen. Minder eilanden die in kristal helder water baden. Eilanden dichter bij de kust en zeker deze waar een rivier uitmondt liggen in troebel water. Snorkelen is nu eenmaal mijn favoriete bezigheid in zulke wateren, ook de temperaturen hier nodigen uit om regelmatig eens het warme water in te duiken. Ik ben niet geneigd om rond de boot te zwemmen als je niet ziet wat er zo allemaal rond zwemt.
achter mij de lady, selfie met 2
Aridup vulde al mijn wensen in, een warme kristal heldere zee met prachtige koralen. Het eiland is niet bewoond maar er staat wel een hut op westpunt die regelmatig gebruikt wordt door Cuna vissers. Tijdens een wandeling rond het eiland praatte ik wat met hen. 3 jonge Cuna vissers die hier regelmatig de nacht doorbrengen, 1 van hen zat in een zwart geblakerde pot het eten klaar te maken op een hoop brandend hout, aan drijfhout geen gebrek hier. Sommige Cuna zijn wat schuw maar hoe meer west je gaat, meer toeristisch, hoe minder de schuwheid. Aridup behoort bij de Playo Chico groep dat wat meer oost ligt. 's Avonds kwamen de vissers voorbij en boden mij een langoest aan voor 7usd, ik kon er 2 lekkere maaltijden mee bereiden. Een mens moet wat doen om de ambachtelijke vissers te steunen niet :-)

vissershut op Aridup

'tengo hambre' zei Arik
Mamaraga was het volgende doel. Het ligt slecht een mijl of 3 van Aridup, niet de moeite dus om de zeilen te zetten. Wind was er toch niet. Hier was de doorvaart al wat moeilijker. Maar met de tablet in de hand en regelmatig controle op de navigatie pc lukte dat perfect. Hier is de ankerplaat wat beperkter. Je ligt in een kom omgeven door koraal. Hier moest ik de bijboot niet nemen ik kon zo naar het rif toe snorkelen. Een enorme rog groef in het koraalzand naar lekkers en verraadde zich zo door een grote stofwolk. Tal van kleurige rifvissen die ik nog nergens gezien heb. Het aantal vissen is wel beperkt. De vissende Cuna's zal er wel iets mee te maken hebben.
Tegen de middag kwam een wat oudere Cuna afgepeddeld in zijn houten ulu. Na wat algemeenheden te hebben gezegd zei hij ineens 'tengo hambre' ik heb honger. Heb je mais, heb je drinken ... nee geen water. Hij had zijn ulu al aan de hekstoel gebonden tegen dat ik met een glas fruitsap in de kuip terug kwam. Ik was voor mezelf broodjes aan het klaarmaken. Aja een broodje met queso dat zou er wel ingaan. Ondertussen hadden we een geanimeerd gesprek waar we beiden wel iets van begrepen :-) Na wat knabbelen was hij klaar om kokosnoten te gaan verzamelen. Een uur of 2 later zag ik hem richting Playo Chico peddelen met een volle boot noten.
lijkt een beetje paradijselijk
's Nachts opeens regen met harde dreunen en lichtflitsen, 'with sound en vision' zoals Bowie het zo mooi bezong. Ik vertrouwde de zaak niet omdat ik toch dicht bij het rif lag. Gps op de tablet aan, motor startklaar en tegen de tijd dat ik in de kuip was om even poolshoogte te nemen brak het inferno los. Het was pik donker. De squall was duidelijk meer wakker dan ik. Het middenpaneel van de buiskap was opgerold, de regen kwam er horizontaal doorgespoten. Motor starten en in de lichtflitsen zag ik dat ik heel dicht tegen het rif kwam. Motor bijgezet en dat bracht wat meer ruimte. 25kn stond er met vlagen van soms wat meer. Ik kon steun vinden met de boeg tegen de ankerketting. Tussen 2 harde vlagen in even op autopiloot en mijn zeilvest gaan halen want ik stond nog in mijn blote kont, de rest ook. Op een paar minuten wordt het heeeeel fris ondanks dat het 26° is. Dit feest ging zowat 20min door. Aangezien ik alleen kans gezien had een zeilvest aan te trekken  was niet alles goed bedenkt en kreeg ik een serieuze 'druipneus'. Ik dacht er toch het mijne van, in de gietende regen met bliksemschichten rondom ???? Als je dan iets van elektriciteit af weet hmmm niet echt geruststellend. Na 20 min keerde de rust terug, de lady keerde terug naar haar vertrekpositie. Terug naar bed, even opwarmen onder een laken, zalig.
steun de vissers ! 6€ voor een langoest
Ik ging ook eens snorkelen aan de noordkant van het eiland waar de golven wat ruiger zijn en het water iets troebeler. Hier heb je meer kans op grotere vis en langoesten. Diepe door koraal begroeide kloven waar je door kon zwemmen, de golven stuwden je er door. Ik zag een vrij grote groep vissen op een bepaalde plaats. Dook even een meter of 3 dieper en daar zag ik mijn eerste haai lekker liggen slapen in een grot. Groot was die niet misschien 1.5 meter.  Een paar maal ging ik kijken, ik denk dat het een verpleegsterhaai was. Prachtig mijn dag kon niet meer stuk. Hier tussen de eilanden komen veel haaien voor maar zijn ongevaarlijk. Voor de buitenriffen komen de grote jongens voor en daar hebben de Cuna wel respect voor waar ik mij zonder bedenkingen bij aansluit :-)



dinsdag 15 september 2015

Cuna Yala, San Blas

Er is heel veel informatie te vinden over de Cuna archipel. Zeilerssite's van reeds bezoekende jachten hadden mijn interesse. En waarschuwingen vind je te over. Pasop! de omliggende riffen eisen maandelijks hun tol. Mijn tot hiertoe gebruikt Cmap kaarten en deze van Navionics blijken helemaal niet te kloppen. De Eric Bauhaus pilot is een must, in deze pilot staan oa gedetailleerd kaartjes opgenomen. Ik las ook dat er gekalibreerde Bauhaus kaarten te vinden waren op het internet, ik vond echter geen geschikte link. Ik schreef dan maar een Amerikaans koppel aan die hier al geweest waren. Die waren zo vriendelijk om mij een link van hun dropbox op te sturen. Maar ik ging zelf ook aan de slag met de Bauhaus pilot. Ik scande de kaartjes in en kalibreerde deze met mapcal nadien geconverteerd in een WCI formaat. Deze kon ik dan gebruiken in het Seaclear navigatieprogramma. De laatste dag in Carthagena vond ik nog dat het mogelijk was om opencpn op mijn android tablet te installeren. Dit ging als een fluitje van een cent, ik had nu 2 verschillende navigatiesystemen klaar. Handig natuurlijk om met de tablet in de hand tussen de riffen te varen. Ik vaar ook alleen en kan dus geen extra ogen op de boeg posteren om visuele navigatie te doen, eyeball-navigation zoals men dit hier noemt.
Overdreven denkt u? wel ik veranderde van menig na op een site een verslag gevonden te hebben 'The last voyage of sy ....'. Zij hadden zich niet goed voorbereid en maakten een fout van geen geduld te hebben. Ze kwamen in de nacht aan en dachten dat dit wel ging lukken. Opeens hoorden ze brekende golven op een buitenrif. Hun reactie kwam te laat. 15 min later lag hun zeilboot hoog op het rif met een opengereten romp. Met moeite konden ze wat persoonlijke zaken redden. 2 weken later hadden de Cuna de boot vakkundig gestript van alles wat enigszins bruikbaar was, een specialiteit hier blijkbaar.
Ik vertrok net voor donker uit Carthagena, na nog een stevige warme maaltijd genomen te hebben. Op basis van de weersvoorspelling had ik een 40 tal uur nodig om de tocht te maken en om rond de middag daar aan te komen. De eerste uren kreeg ik de voorspelde 10kn wind, prima. De 2 dag echter kwam er wat meer wind rond de 15kn. Ook prima natuurlijk maar dat maakte dat ik op mijn planning voorliep. 25 mijl voor de eilandengroep doekte ik het grootzeil op en liep enkel op een tipje genua, met juist genoeg druk op het roer zodat de stuurautomaat zijn mooie werk verder kon zetten. Bij het opkomen van de zon had ik nog 15 mijl te gaan. Ruim de tijd voor een goed ontbijt. In de verte zag ik brekende golven op het buitenrif, koude rillingen liepen over mijn rug.
de lady voor Aridup
Zoveel brut geweld, zoveel kracht. Rond 10 uur liep ik tussen 2 riffen in diep vaarwater Cuna Yala binnen, De kaartjes van Bauhaus deden het prima. Ik had Aridup uitgekozen omdat mij een gemakkelijke aanloop leek. Niemand lag er op anker ruimte zat om een goede ankerplaats uit te zoeken. op 10m diepte ging het anker overboord op een plek waar ik duidelijk zand zag. 35m ketting volgden baas anker. Motor halve kracht achteruit, anker zette zich we lagen zo vast als een huis. Tijd voor een drankje en om deze totaal nieuwe omgeving in mij op te nemen. Cuna Yala was 1 van mijn grote doelen mocht ik er in slagen ooit de oceaan over te steken. Hier lag ik nu in een zonovergoten decor met palmen tot aan het strand en kristal helder water rond mijn lady. Gezondheid!
Spannend maar weer o zo leerrijk, deze school blijft boeien met telkens nieuwe uitdagingen alleen laat deze school geen blunders toe.

Aridup op de achtergrond het vaste land van Panama, ook Cuna gebied